ISO 21500:2012 سطح بالایی از مفاهیم و فرآیندهای عملی مدیریت پروژه را تشریح می نماید. مدیران پروژه ها ، از استاندارد راهنمای مدیریت پروژه ISO 21500:2012 جهت بهبود موفقیت پروژه و دستیابی به نتایج کسب و کار استفاده می نمایند.
مایلز شفرد، رئیس کمیته پروژه ISO که استاندارد ایزو 21500 را توسعه داده است می گوید: ” ایزو 21500 ، کارکنان هر سازمان را به درک این که چگونه نظم و انضباط را در یک محیط کسب وکار مجهز کرد قادر می سازد. وهمچنین به عنوان راهنمای اولیه برای فردی بدون دانشی عمیق از مدیریت پروژه استفاده می شود .”
ایزو ۲۱۵۰۰
گواهینامه ایزو ۲۱۵۰۰ راهنمایی هایی برای مدیریت پروژه فراهم می کند و می تواند توسط هر نوع سازمان، از جمله سازمان های دولتی، خصوصی و هر نوع پروژه دیگر بدون در نظر گرفتن پیچیدگی، اندازه و مدت آن، مورد استفاده قرار گیرد. ایزو ۲۱۵۰۰ طراحی شده است تا در سراسر جهان، در سراسر طیف گسترده ای از صنایع و انواع پروژه ها مورد استفاده قرار گیرد.
ایزو ۲۱۵۰۰ یک استاندارد بین المللی است که در سال ۲۰۱۲ توسط ISO (سازمان بین المللی استاندارد سازی) صادر شده است و در نظر دارد به عنوان راهنمایی در مفاهیم و فرآیندهای مدیریت پروژه خدمت کند.
ایزو ۲۱۵۰۰ دستورالعمل و توصیف سطح بالایی از مفاهیم و فرآیندهایی که در مدیریت پروژه مهم هستند ارائه می دهد.
مدیریت پروژه چارچوبی برای کمک به دستیابی به اهداف تجاری فراهم می کند. با وجودی که اغلب آن را دست کم گرفته می شود، مدیریت پروژه می تواند به عنوان یک نیروی محرک در پشت هر کاری دیده شود.
با توجه به برنامه ریزی، سازماندهی، ایجاد انگیزه و کنترل منابع، این امر به عنوان یک نظم در نظر گرفته شده است تا اهداف خاصی را به دست آورد. مدیریت پروژه به عنوان یک ابزار کارآمد برای رسیدگی به فعالیت های پیچیده شناخته شده است.
ارتباط ایزو ۲۱۵۰۰ (مدیریت پروژه) با سایر استانداردهای ایزو
ایزو ۲۱۵۰۰ طوری طراحی شده است تا با استانداردهای بین المللی دیگری نظیر موارد زیر ارتباط داشته باشد:
ایزو ۱۰۰۰۶: سیستم های مدیریت کیفیت، رهنمودهای مدیریت کیفیت در پروژه ها،
ایزو ۱۰۰۰۷: سیستم های مدیریت کیفیت دستورالعمل های مدیریت پیکربندی،
ایزو ۳۱۰۰۰: مدیریت ریسک – اصول و دستورالعمل ها
و برخی از استانداردهای خاص در بخش هایی مانند صنعت هوا فضا و فناوری اطلاعات
نکته مهم دیگر این است که سازمان های استاندارد دیگر شامل موسسه مدیریت پروژه (PMI)، انجمن مدیریت پروژه (APM) و غیره با ISO همکاری می کنند تا اطمینان حاصل شود استانداردهای آنها با سری ISO 21500 مطابقت دارند.
تعریف پروژه
پروژه شامل یک مجموعه منحصر به فرد از فرآیندهای متشکل از فعالیت های هماهنگ و کنترل شده، با تاریخ شروع و پایان و دستیابی به هدفی معین است.
مدیریت پروژه
مدیریت پروژه شامل کاربرد روش ها، ابزارها و تکنیک هایی برای مدیریت بهینه در یک پروژه است. این شامل مراحل مختلف چرخه عمر پروژه می شود که دوره ای را از ابتدای پروژه تا پایان آن طی می کند.
مفاهیم کلیدی در مدیریت پروژه با توجه به استاندارد ایزو ۲۱۵۰۰ عبارتند از:
- پروژه
- مدیریت پروژه
- استراتژی و پروژه های سازمانی
- محیط پروژه
- مدیریت پروژه
- پروژه ها و عملیات
- مشارکت کنندگان و سازمان پروژه
- شایستگی کارکنان پروژه
- چرخه عمر پروژه
- محدودیت های پروژه
- رابطه بین مفاهیم مدیریت پروژه و فرآیندهای آن
- مزایای استفاده از استاندارد ایزو ۲۱۵۰۰
- افزایش بهره وری در ارائه خدمات
- اثربخشی پیشرفته در ارائه خدمات
- افزایش رضایت مشتری
- بهبود رشد و توسعه در تیم
- جایگاه بهتر و رقابتی
- افزایش فرصت ها برای گسترش خدمات
- انعطاف پذیری بهتر
- مدیریت ریسک
- افزایش کیفیت و کمیت محصول / خدمات
گروه‌های فرآیندی و حوزه های دانشی(Process groups)
ویژگی های ایزو 21500 :
- مدیریت کارامد و موثر پروژه های سازمان
- ایجاد مزیت‌های رقابتی در بازار و صادرات
- دریافت نمودن گواهینامه بین المللی معتبر با کد رجیسترینگ
- ایجاد احساس اعتماد و اطمینان خاطر در مشتریان
- رشد افزایش مشتریان به دلیل تقویت و ارتقای برند
- سازمان با بهینه سازی منابع
| استاندارد مدیریت پروژه ایزو 21500 ، برای برقراری ارتباط بین استانداردهای بین المللی مانند ایزو 10006 ، سیستم های مدیریت کیفیت – راهنمایی هایی برای مدیریت کیفیت در پروژه ها، ایزو 10007، سیستم های مدیریت کیفیت – راهنمایی هایی برای مدیریت پیکربندی، ایزو 31000 ، مدیریت ریسک – اصول و دستورالعمل ها، و برخی از استانداردهای بخش خاص در صنایعی مانند هوافضا و فناوری اطلاعات طراحی شده است. |
تغییر استاندارد ایزو 21500 به ایزو 21502
ISO 21502:2020
Project, programme and portfolio management — Guidance on project management
:ABSTRACT
This document gives guidelines for project management. It is applicable to any organization, including public, private and charitable, as well as to any type of project, regardless of purpose, delivery approaches, life cycle model used, complexity, size, cost or duration
NOTE Delivery approach can be any method or process suited to the type of outputs, such as predictive, incremental, iterative, adaptive or hybrid, including agile approaches
This document provides high-level descriptions of practices that are considered to work well and produce good results within the context of project management. This document does not provide guidance on the management of programmes or portfolios. Topics relating to general management are addressed only within the context of project management
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
تغییر استاندارد ایزو 21500 به ایزو 21502
استاندارد ایزو 21502 به‌عنوان استانداردهای جایگزین ایزو 21500 منتشر شد!
بالاخره بعد از استاندارد ايزو 21500:2012 كه در پايان سال ميلادي 2012 به انتشار رسيد ورژن جديد و بسيار كاربردي استاندارد مديريت پروژه با عنوان ISO 21502:2020 در آخرين ماه ميلادي دسامبر سال 2020 ميلادي منتشر گرديد.
مطابق برنامه قبلی سازمان ايزو جهاني، استاندارد راهنمای مدیریت پروژه بر اساس ایزو 21502 در دی‌ماه 1399 منتشر شد.
استاندارد ISO 21502 رویکرد روش محور (Practice-based) دارد و مجموعه ای از روش های مختلف را برای مدیریت پروژه، معرفی کرده است.
روش های معرفی شده توسط استاندارد ISO 21502 به دو بخش اصلی “روش های یکپارچه مدیریت پروژه” و “روش های مدیریت پروژه” تقسیم بندی شده اند.
مفاهیم جدید با بهره‌گیری از 4 استاندارد قبلي مديريت پروژه، مديريت طرح، مديريت پورتفوليو و مديريت حاكميت پروژه مرتبط با چرخه حیات مدیریت پروژه و پرداختن به اجرای پروژه‌ها با رویکرد مدیریت پروژه چابک و تأمین انتظارات سازمان از اجراي پروژه‌ها يكي از مهم‌ترین تغييراتي می‌باشد که در این استاندارد رخ‌داده است.
در آغاز استاندارد ايزو 21502 به عوامل و متغیرهایی که از درون و بیرون سازمان بر پروژه اثرگذار است، پرداخته می‌شود. اهداف پروژه باید با استراتژی هر سازمان همسو باشد، بخشی از استاندارد به بیان ارتباط بین استراتژی سازمان و پروژه پرداخته‌شده است.
البته نه‌تنها سطح طرح و پورتفولیو در اين استاندارد دیده‌شده، بلكه حوزه حاكميتي كه در استاندارد ايزو 21505 بود نيز دربند 4-3 استاندارد ايزو 21502 دیده‌شده است! روش‌های ترکیبی مدیریت پروژه مرتبط با سازمان حامی در بخش 6-2، 6-3 و 6-9 آمده است.
بیان محدودیت‌هایی که در اجرای پروژه وجود دارد و لزوم توجه به طرح توجیهي کسب‌وکار در شروع یک پروژه در این استاندارد تأکید شده است.
چه ساختار سازمانی برای اجرای یک پروژه مناسب است؟ بخشی از این استاندارد به بیان انواع ساختار سازمانی اختصاص‌یافته است. تعیین نقش‌ها و مسئولیت‌ها یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که می‌تواند منجر به ایجاد شفافیت در اجرای فعالیت‌های پروژه گردد.
در ادامه به صلاحیت موردنیاز برای گروه پروژه پرداخته‌شده است.
برای اجرای یک پروژه باید چه ملاحظاتی صورت پذیرد؟ در بخش دیگر این استاندارد در مورد ملاحظاتی که باید برای اجرای پروژه در نظر گرفته‌شده است اختصاص‌یافته است.
تأکید بر بهبود مستمر در اجرای پروژه، جزو مفاهیم دیگری است که دربند 5-3 این استاندارد با تعیین فرایند ارزشیابی، تشریح شده است. ایفای نقش تسهیلگری برای مدیریت ارشد و دفتر پروژه برای افزایش کارایی و اثربخشی اجرای پروژه در سازمان در این استاندارد تأکید شده است.
نكته مهم و الزامي و جديد در اين استاندارد، لزوم يكپارچگي و هم‌ترازی با فرایندها و سیستم‌های سازمانی طبق بند 5-4 می‌باشد!
دربند 6 این استاندارد روش‌های ترکیبی مدیریت پروژه طرح گردیده است. بر ایجاد یکپارچگی در مدیریت پروژه تأکید شده است. آنچه به‌عنوان مشخص در این استاندارد اضافه‌شده است تأکید بر انجام فعالیت‌های پیش از اخذ پروژه تا فعالیت‌های پس از اجرای پروژه است که به‌صورت شفاف مسئولیت آن را بر عهده سازمان حامي قرار داده است.
| استاندارد PMBOK7 12 اصل و 8 حوزه عملکردی را برای مدیریت پروژه معرفی می کند. این اصول و حوزه های عملکردی به مثابه یک راهنمای کلی برای طرح ریزی و پیاده سازی نظام مدیریت پروژه در سازمان و پروژه ها عمل می کنند. در عمل می توان روش های تشریح شده در استاندارد ISO 21502 (“روش های یکپارچه مدیریت پروژه” و “روش های مدیریت پروژه”) را در راستای اصول و حوزه های عملکردی تشریح شده در PMBOK7 طرح ریزی شده و پیاده سازی شوند. PMBOK7 را می توان چتری تصور کرد که در ذیل آن می توان روش های تشریح شده در استاندارد ISO 21502 را برای سازمان و پروژه ها طرح ریزی و پیاده سازی کرد. |
--------------------------------------------------------------
محقق و مدرس تخصصی استانداردهای بین المللی: مرتضی بهمنی
دیدگاه خود را بنویسید