ظرفیت سنجی تولید

بسیاری از تولیدکنندگان کوچک از ظرفیت تولید خودآگاه نیستند. اغلب، آنها می توانند تخمین تقریبی ارائه دهند، اما نمی توانند آن را به صورت اعداد و دقیق اعلام کنند. با توجه به اینکه بسیاری از تصمیمات تجاری مهم به ظرفیت تولید شرکت بستگی دارد، عدم اطلاع از میزان طرفیت تولید نگران کننده است. با این حال، تصمیمات مبتنی بر برآوردها هرگز به خوبی تصمیمات مبتنی بر داده های سرد و سخت نیستند.

به طور کلی، درک ظرفیت تولید به یک کسب و کار اجازه می دهد تا عملکرد مالی آینده را تخمین بزند و یک جدول زمانی برای تحویل محصولات ایجاد کند. به عنوان حداکثر خروجی که یک سازمان می تواند با منابع موجود در یک دوره معین تولید کند، تعریف می شود.

مثال :

فرض کنید برای مثال شرکت تویوتا ، می خواهد گیربکس تولید می‌کند و یک دستگاه مخصوص این کار در صورتی که به درستی و دقیق  کار کند. می‌تواند بین 3000 تا 3500 ساعت در ماه کار کند. اگر شرکت تویوتا، یک افزایش ناگهانی در میزان تولید نیاز داشته باشد، ماشین مورد نظر می‌تواند بیش از 4000 ساعت در ماه کار کند ولی ریسک خرابی افزایش می‌یابد.

مدیریت باید برای تولید برنامه‌ریزی کند تا از ماشین در محدوده خود (ظرفیت تعریف شده) کار کشیده شود.

نحوه اندازه گیری ظرفیت تولید بصورت کاربردی

اگر انواع مختلفی از محصولات را ایجاد می کنیم، ممکن است متفاوت باشد. در حالی که می‌توانیم ظرفیت فردی هر محصول را محاسبه کنیم، گاهی اوقات مفیدتر است که بدانیم تیم ما چقدر طول می‌کشد تا چندین نوع محصول را تکمیل کند. فرمول انواع مختلف محصولات برای تعیین مدت زمان لازم برای انجام سفارشات در موارد مختلف مفید است.

مراحل اندازه‌گیری ظرفیت تولید برای یک محصول یا چند محصول

1- تعیین ظرفیت ساعت دستگاه

قبل از اینکه بتوانیم ظرفیت یک محصول را محاسبه کنیم، ظرفیت ساعت دستگاه را تعیین می کنیم. بهترین شیوه برای تعیین ظرفیت دستگاه استفاده از تکنیک ارزیابی کار و زمان  (زمان سنجی) است.

این سطح ظرفیت به این اشاره دارد که کارمندان چند ساعت می توانند با تمام ماشین های موجود در واحد تولیدی کار کنند. ساعات کار ماشین، مقدار بالقوه زمانی است که کارمندان می‌توانند روی یک محصول کار کنند و به تعداد ماشین‌های قابل استفاده و ساعات روز کاری که در طی آن کارمندان می‌توانند از آن ماشین‌ها استفاده کنند، بستگی دارد. فرمول ظرفیت ساعت ماشین به شرح زیر است:

ظرفیت ساعت ماشین = تعداد ماشین های قابل استفاده x ساعت کارمندان می توانند از ماشین ها استفاده کنند

2- محاسبه ظرفیت تولید برای یک محصول

هنگامی که ظرفیت ساعت ماشین را داریم، می توانیم ظرفیت تولید یک محصول را محاسبه کنیم.  بهترین شیوه برای تعیین ظرفیت دستگاه استفاده از تکنیک ارزیابی کار و زمان (زمان سنجی) است. دانستن این نوع ظرفیت به ما این امکان را می دهد که بفهمیم تیم ما در یک روز چند نوع محصول می تواند تولید کند. فرمول این محاسبه شامل ظرفیت ساعت ماشین و زمان تولید یک آیتم است.

ساعت تولید یک محصول = تعداد محصولات تولید شده در یک روز / ساعت کار

سپس، می توانیم زمان تولید یک کالا را در این فرمول برای ظرفیت تولید لحاظ کنیم:

ظرفیت تولید = ظرفیت ساعت ماشین / ساعت برای تولید یک محصول

3- مشخص کردن ظرفیت تولید برای چندین محصول

اگر می خواهیم ظرفیت تولید را برای چندین نوع محصول محاسبه کنیم، می توانیم از ظرفیت تولید برای یک فرمول محصول و برای هر کالایی که می خواهیم بررسی کنیم، استفاده کنیم. این روش ظرفیت فردی را برای تولید هر نوع کالا نشان می دهد. با این حال، می‌توانیم ظرفیت ساعت دستگاه برای چندین محصول را نیز مشخص کنیم و تعیین کنیم که تکمیل یک سفارش چقدر طول می‌کشد.

با فرمول زیر برای چندین محصول، باید تعداد هر نوع محصولی را که می خواهیم تولید کنیم و مدت زمان تولید هر یک از آنها را بدانیم، محاسبه می کنیم:

ظرفیت ساعت ماشین برای چندین محصول = (مقدار محصول A x ساعت برای تولید محصول A) = (مقدار محصول B x ساعت برای تولید محصول B)

مثال دوم برای محاسبه ظرفیت تولید

برای درک عمیق‌تر نحوه اعمال فرمول‌های ظرفیت در تأسیسات خود، نمونه‌های محاسبات ظرفیت تولید زیر را بررسی می کنیم:

شرکت تولیدی پوینت ، انواع خودکار تولید می کند و ما می خواهیم بدانیم که به چه تعداد می توان در یک روز خودکار تولید کرد!

تیم به مدت شانزده ساعت در دو شیفت کار می کند و از 20 دستگاه برای تولید خودکار آبی استفاده می کند. 2 ساعت طول می کشد تا یک خودکار بطور کامل تولید شود. ابتدا ظرفیت ساعت ماشین را محاسبه می کنید:

320 = 20 × 16 

سپس، ظرفیت تولید برای تولید یک خودکار را محاسبه می کنید:

160 =320/2

ظرفیت تولید روزانه 160 خودکار آبی در روز است.

مثال سوم برای محاسبه ظرفیت تولید

تیم تولید کارخانه ما انواع مختلفی از ولوها (شیرآلات) را تولید می کند. یک تامین کننده 40 ولو معمولی و تامین کننده دوم 80 ولو با رویه کربنی سفارش داده اند. می خواهیم بدانیم که چقدر طول می کشد تا این سفارشات را انجام دهیم!؟

هشت ساعت برای ساخت یک ولو کامل و ده ساعت طول می کشد تا یک ولو با رویه کربن در کارخانه ما ساخته شود.

ظرفیت ساعت ماشین را برای چندین محصول محاسبه می کنیم:

1120= (80× 10) + (40× 8)

ممکن است تولید این ولو ها 1120 ساعت کاری طول بکشد تا این سفارشات را برای مشتری تولید کنیم.

البته محاسبه این دو مثال بدون در نظر گرفتن موارد ذیل است: 

– تلفات در دسترس بودن - خرابی تجهیزات – راه اندازی و تنظیم – بیکاری و توقف های جزئی – فشردگی و انسداد

- تعمیر و نگهداری ضعیف یا کارکنان بی تجربه – نقص فرآیند – خطای انسانی و گردش کار ضعیف

مقاله ارزیابی کار و زمان و شیوه محاسبات بیکاری ها و خرابی ها (کلیک کنید)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

مثال چهارم برای محاسبه راندمان ماشین آلات

اگر زمان خرابی و از کار افتادگی یک ماشین 120 دقیقه در روز و زمان تنظیم ان 20 دقیقه در روز باشه، در یک شیفت کاری 8 ساعته ، چجوری راندمان این ماشین رو محاسبه کنیم؟

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

مثال پنجم برای محاسبه تعداد ماشین آلات

کلیپ 25 دقیقه ای آموزش ظرفیت سنجی تولید   (کلیک کنید)

**********************************************************************************

مرتضی بهمنی خالق کتاب مدیریت تولید به شیوه تویوتا

مدیر تولید در سال های  91 الی 97 در شرکت بین المللی IDC Group

پژوهشگر و مشاور سازمان های صنعتی از سال 97 تاکنون

مدرس دانشگاه و مدرس شرکت های ملی نفت ایران، گاز خوزستان، فولاد خوزستان و...

این مقاله بخشی از آموزش مستر تولید به شیوه تویوتا بوده است.

لینک پکیج آموزشی MR.Tolid به شیوه تویوتا

انتشار مطلب با ذکر نام سایت و آدرس سایت www.Bahmaniie.ir بلامانع است.