امروزه ردیابی و شناسایی مخصوصا ردیابی و شناسایی قطعات و محصولات در خطوط تولید، محیط کارخانه ها، شرکتها، فروشگاه ها و...، یک الزام غیر قابل انکار می باشد. هدف از ردیابی و شناسایی قطعات و محصولات، جمع آوری داده های مهم و لازم از زمان پیدایش تا زمان از بین رفتن آنها و یا همان شجره نامه محصولات و قطعات از قبیل: نام قطعه، کد کالا، سریال کالا، تاریخ تولید و یا مونتاژ، نام اپراتور تولید کننده، محل دپو یا انباشت و... می باشد.
به همین منظور برای جلوگیری از مخلوط شدن غیرعمدی محصولات، ایجاد سوابق، مطابقت دادن محصولات با مدرکی که آنها را تشریح میکند و نهایتاً آنچه که بر اساس همه فعالیت‌های افراد است، باید Traceability را در سازمان و کارخانجات پیاده سازی کرد.
انواع مدل های ردیابی :
- ردیابی و شناسایی قطعات و محصولات در خط تولید با RFID
- ردیابی و شناسایی قطعات و محصولات با روش lot num
- ردیابی از طریق شماره بارکد
- ردیابی از طریق سنبه شماره کوب ( دستی یا با ماشین NC )
- ردیابی محصولات سفارشی از طریق شماره سفارش
- تجهیزات اتوماسیون صنعتی (بردهای صنعتی، سنسورها، درایورها، PLC و...)
عکس های زیر نمونه ای از مدل های ردیابی محصول است.
بچ نامبر یا Lot نامبر چیست ؟
شماره سری ساخت یا بچ نامبر که با آن Lot نامبر (Batch Number) هم گفته می شود. کدی چند قسمتی متشکل از اعداد و حروف است که توسط تولید کننده بر روی محصول درج می شود. تولید کننده بر اساس نوع فرآیند تولید و صنعتی که در آن فعالیت می کند می تواند آیتم هایی مانند: تاریخ ساخت، شیفت کاری، ساعت، شماره فرایند ، سالن تولید ، مخزن و … را در بچ نامبر بگنجاند. این کار باعث می شود تا پشتیبانی محصول دقیق تر صورت بگیرد و در صورت ایجاد اشکال بتوان به راحتی منبع اشکال را پیدا نمود. علاوه بر این تولیدکنندگان معتبر یک سیستم رهگیری را برای محصولات خود راه اندازی می کنند ، خریداران با استفاده از کد بچ نامبر می توانند از اصل بودن محصول و جزئیات تولید آن آگاه شوند. این شماره به صورت پرینت شده و گاهی به صورت پرس شده در روی بدنه و یا روی جعبه محصول درج می شود.
از کجا بفهمیم محصول مورد نظر چه زمانی تولید شده است؟
اگر سیستم traceability را براساس استاندارد iso9001 در سازمان پیاده سازی کنیم که دارای اطلاعات زیادی می باشد و از الگوی خاصی تبعیت می کند که می توتاند به سیستم ردیابی شرکت کمک شایانی کند و قطعا اگر این الگو را داشته باشیم می توانیم به اطلاعات موجود در مورد محصول پی ببریم.
نکته مهم: اگر شما سیستم ردیابی نداشته باشید و شرکت و کارخانه شما حجم بالایی از محصولات را دارد ( همیشه شما درگیر این مسائل خواهید شد:
- همیشه در جستجوی پیدا کردن قطعات نیمه ساخته و یا ساخته شده در سطح کارگاه هستید!
- همیشه کسری قطعات دارید چون آمار گرفتن سخت میشود! وقتی تنوع قطعات و متریال اولیه بالاست چجوری میخوای عملیات تفکیک را انجام بدید؟
- گم شدن قطعات و قاطی شدن سفارشات باهم دیگه!!
- وقتی کسی (اپراتوری) قطعه ای را مردود میکند ، وقتی همکارش خوابه یا نوبت شیفتش نیست! قطعه مردودی را با همکارش جابه جا میکند!!!!!
- حالا هرچقدر هم نظام 5S را درست پیاده سازی کنی بازهم فایده ای ندارد.
- به نظرم کافی باشه 😃
نویسنده و محقق : مرتضی بهمنی
دیدگاه خود را بنویسید