فعالیت‌های مرتبط با انبار در استاندارد ایزو 9001 ، در بندهای مختلف به‌عنوان الزامی مدنظر قرارگرفته است موضوعات نگهداری محصول ، ایمنی در انبار ، روش کنترل موجودی ، شناسایی و ردیابی محصول و کنترل محصول نامنطبقف از مهم‌ترین موضوعاتی هستند که باید در انبار مورد توجه افراد مرتبط قرار گیرد.
بندهای مرتبط با انبار در استاندارد ISO 9001:2015
- محافظت در بند 8.5.4
- اموال متعلق به مشتری یا ارائه‌دهنده برون‌سازمانی بند 8.5.3
- کنترل تولید و ارائه خدمات بند 8.5.1
- شناسایی و ردیابی بند 8.5.2
- کنترل خروجی‌های نامنطبق بند 8.7
شناسایی و ردیابی محصول – انبار در ایزو 9001
محل قرارگیری محصولات در انبار با برچسب یا پلاک از طریق کد یا نام یا هر دو شناسایی می‌شود و بر روی محصولات نهایی نیز برچسب شناسایی نصب می‌شود.
ردیابی محصول می‌تواند از طریق شماره Lot یا محموله یا تاریخ تولید یا هر شماره دیگری بر روی محصول درج می‌شود اجرا شود .
جابجایی محصول
جابجایی محصول ممکن است ایمنی شخص یا محافظت از محصول را شامل شود البته در ایزو 9001 محافظت از محصول مدنظر می‌باشد.
نصب برچسب یا علائم بر روی محصول ، به این موضوع کمک می‌نماید مثلاً نصب برچسب ” از این‌طرف بلند کنید ” یا نوشته‌ای که روی باطری ، اسیدی بودن باطری را مشخص می‌نماید.
به‌منظور جلوگیری آز آسیب محصول در طی جابجایی از تجهیزات جابجایی استفاده می‌شود :
- تجهیزات بالابر
- پالت ها و ظروف
- نوار نقاله
- جرثقیل
- لیفتراک برقی ، دستی و …
چیدمان محصول – انبار در ایزو 9001
به‌منظور جلوگیری از آسیب‌دیدگی و خرابی محصولات ، محوطه‌های انبارش به‌گونه‌ای باشد تا زمان تحویل یا استفاده محافظت شود مثلا ” دمای محیط ” خشک بودن محیط و یا میزان “رطوبت محیط ”
در برخی محصولات یا مواد غذایی انبارش محصول باید طوری باشد که بتوانیم روش اولین ورودی و اولین خروجی FIFO یا آخرین ورودی اولین خروجی LIFO را رعایت کنیم. روش FIFO در صنایع غذایی الزام می‌باشد.
ارزیابی شرایط انبار – انبار در ایزو 9001
با تدوین چک‌لیست‌هایی می‌توان شرایط محیطی ، چیدمان ، جابجایی در انبار را مورد ارزیابی قرارداد .در این ارزیابی‌ها می‌توان به‌عنوان‌مثال محصولاتی که به دلایل شرایط نگهداری نامناسب آسیب‌دیده‌اند را پی گیری نمود.
کنترل موجودی محصول – انبار در ایزو 9001
به‌منظور کنترل موجودی محصولات شامل مواد اولیه ، قطعات نیمه ساخته و محصول نهایی در انبار و اطلاع از آخرین موجودی محصولات ، مسئول انبار از طریق سیستم کارد کس انبار / نرم‌افزار انبار موجودی را کنترل می‌نماید.
بدین‌صورت که وارده به انبار از طریق رسید انبار و صادر از انبار از طریق حواله انبار ثبت‌شده و خلاصه آن در سیستم کارد کس انبار ثبت می‌شود از طریق کاردکس محصول ، در هرلحظه می‌توان از آخرین موجودی محصول اطلاع یافت.
در برخی از سازمان‌ها که انبار بزرگی دارند از سیستم نرم‌افزاری جهت کنترل موجودی کالا استفاده می‌نمایند و با ثبت رسید انبار و حواله انبار در نرم‌افزار ، موجودی هر محصول قابل گزارش می‌باشد .
در زمان خروج کالا از شرکت بهتر است شماره ردیابی آن در سیستم کنترل موجودی ثبت شود تا کالا قابل‌ردیابی باشد.
انبارگردانی
جهت اطمینان از موجودی کالا در انبار با سیستم کنترل موجودی در دوره‌های زمانی مشخصی ( حداقل سالیانه ) توسط تیم انبارگردانی صورت می‌گیرد. و نتیجه انبارگردانی به‌صورت صورت‌جلسه‌ای تنظیم‌شده و در آن میزان انحراف موجودی کالا از سیستم مشخص می‌شود. مثلاً اگر در انبارگردانی 1000 قلم کالا در انبار ، موجودی 100 کالا با سیستم کنترل موجودی تطابق نداشته باشد انحراف ما 10% می‌شود یا موجودی 90% از اقلام انبار با سیستم کنترل موجودی تطابق دارد.
ایمنی انبار
ایمنی انبارها بر اساس الزامات و مقررات نهادهای قانونگذار باید توسط سازمان‌ها رعایت شود این الزامات در قالب آیین نامه ، دستورالعمل و بخش‌نامه های ایمنی توسط این مراکز منتشر می‌شود
سازمان‌هایی که الزامات سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی را بر اساس الزامات HSE یا الزامات استاندارد ISO 45001 استقرار داده‌اند باید الزامات ایمنی و بهداشت قانونگذار را رعایت نمایند.
فرم های انبار و مستندات مرتبط
فرم های انبار بر اساس الزامات انبار در ایزو 9001 شامل موارد زیر می باشد:
- دستورالعمل کدگذاری کالا
- روش اجرایی انبارش
- فرم نقطه سفارش
- فرم رسید موقت کالا
- فرم رسید انبار
- فرم حواله انبار
- فرم کارد کس کالا
- فرم کالای امانی
- فرم گزارش موجودی
- فرم انبارگردانی
- دستورالعمل نگهداری محصول
- دستورالعمل بسته‌بندی
- دستورالعمل حمل‌ونقل / بارگیری
نمونه ای از دستورالعمل انبارش کالا در یک سازمان
ارادتمند شما بهمنی : مشاورو مدرس صنایع
دیدگاه خود را بنویسید