سه زمان مهم در برنامه ریزی و زمانبندی

در این مقاله به 3 زمان مهم و شاخص در برنامه ریزی، زمان بندی، مدیریت زمان، مدیریت تولید و مدیریت پروژه، اسکرام، ارزیابی کار و زمان می پردازیم که بعنوان ابزارهایی بسیار قدرتمند برای کارشناسان و مدیران می باشد. پس قراره به صورت حرفه ای در مورد زمان تکت، زمان چرخه و زمان انتظار یا تهیه به همراه مثال‌ها، آموزش داده شود.

زمان تکت (Takt Time)

Takt time is a crucial concept in lean manufacturing that represents the rate at which a product or service needs to be produced to meet customer demand. It's essentially the "beat" or "pulse" of production, aligning output with customer needs. Calculated by dividing available production time by customer demand, it helps optimize processes, minimize waste, and ensure timely delivery

فرض کنید یکی از مشتریان شما، ۱۰۰ قطعه جدید سفارش داده و درخواست کرده است که تا پایان هفته آماده تحویل شود. اگر شما به روند تولید فعلی خود ادامه دهید، با توجه به سیکل زمانی موجود، می‌توانید قطعات را به موقع آماده کنید؟ با چه سرعتی باید قطعات را تولید کنید تا به مهلت تعیین شده برسید؟

این سرعت مورد نیاز، Takt Time یا زمان تکت نام دارد و شما می‌توانید از آن برای مقایسه زمان لازم با مدت چرخه یا سیکل زمانی موجود استفاده و تعیین کنید که توانایی برآوردن تقاضای مشتری را دارید یا خیر.

در یک مثال دیگر تصور کنید در بخش انبارداری یک فروشگاه بزرگ مشغول به کار هستید و روزانه با تعداد زیادی سفارش چند خطی و محصولات متنوع که تعداد آن‌ها هم متفاوت است؛ مواجه هستید و باید تمام این سفارش‌ها را ثبت، آماده، بسته‌بندی و ارسال کنید.

قطعا چنین عملیاتی پیچیده است و برنامه‌ریزی برای این حجم کاری انبار، می‌تواند مثل یک کابوس برای شما باشد. یک روش ساده برای مقایسه بهره‌وری روزانه شما در مقایسه با کارایی مورد نیاز، محاسبه زمان تکت است. در ادامه با ما همراه باشید تا هر آنچه را که لازم است درباره زمان تکت یا تکت تایم بدانید:

محاسبه زمان تکت با یک مثال ساده:

زمان تکت بر اساس ظرفیت تولید و پیش‌بینی تقاضا، محاسبه می‌شود.

مثال اول، یک نانوایی را در نظر بگیرید، جایی که هر دقیقه مشتری یک قرص نان می‌خرد. زمان تکت آن نانوایی باید کمتر از یک دقیقه باشد تا بتواند تقاضای مشتری را برآورده کند. یعنی بتواند هر ۶۰ ثانیه یا کمتر، یک قرص نان تولید کند.

تعداد واحدهای سفارش داده شده توسط مشتری ÷ زمان برنامه‌ریزی شده تولید =  زمان تکت

مثال دوم:

اگر مشتری هر ساعت یک محصول سفارش می‌دهد، زمان تکت یک ساعت است. اگر تیم تولید بتواند یک محصول را در 45 دقیقه تولید کند، این نشان‌دهنده کارایی بالای فرآیند است، اما اگر تولید یک محصول یک ساعت و 15 دقیقه طول بکشد، این نشان می‌دهد که فرآیند تولید نیاز به بهبود دارد.

مزایای زمان تکت (TAKT TIME)

با کمک زمان تکت می‌توان انجام داد، کنترل و نظارت مناسب روی کارایی خط تولید است. این امر باعث می‌شود تا به مرور فرایندهای اضافه و موارد غیرضروری حذف شوند تا کار به شکلی بهینه‌تر انجام شود.

پس باید بگوییم که زمان تکت به صورت کلی به مدیریت زمان و پیش‌بینی مشکلات تولید کمک می‌کند و باعث می‌شود تا مجموعه بهره‌وری بسیار بیشتری داشته باشد. با دانستن زمان تکت می‌توانید حداکثر زمانی که برای تولید هر واحد کالا نیاز دارید را متوجه شوید. پس از آن می‌توان با استفاده از روش‌های متفاوت این زمان را کاهش داد تا مشکلات و مسائل پیش‌بینی نشده در روند تولید شما مشکل ایجاد نکند.

داشتن استراتژی زمان تکت باعث می‌شود تا صاحبان کسب‌وکار و یا مدیران پروژه بدانند که زمان ایده‌آل و مناسب برای تولید هر واحد کالا به چه میزان است. این کار باعث می‌شود تا برنامه‌ریزی بهتری انجام دهند. گاهی برای رساندن کالا در زمان مناسب نیاز است تعداد نیروها یا ساعات کاری روزانه افزایش پیدا کند و گاهی می‌توان کالا را در زمانی کوتاه‌تر تولید کرد و پس از آن به پروژه‌های دیگر رسید. همین موارد باعث می‌شود تا کارایی مجموعه افزایش مناسبی پیدا کند و زمان و منابع کمتری برای تولید کالاها هدر رود.

این روزها تکت تایم تبدیل به معیار مهمی برای بسیاری از تولیدکنندگان شده است. هر چه کارخانه‌ها هوشمندتر می‌شوند و از تکنولوژی بیشتری در آن‌ها استفاده می‌شود، ردیابی و محاسبه تکت ساده‌تر می‌شود. به همین دلیل بسیاری از مدیران کارخانه‌ها یا پروژه‌ها به این مورد توجه بسیاری می‌کنند تا از مزایای آن حداکثر استفاده را برای بهبود عملیات‌ها و تولیدهای گوناگون مجموعه ببرند.

برای محاسبه زمان تکت باید تعداد کالاهای سفارش داده شده را بر زمان درخواستی تقسیم کرد. با این کار می‌توان حداکثر زمان تولید هر واحد کالا را دانست.

مفهوم زمان تکت، زمان چرخه و زمان انجام

 زمان چرخه (Cycle Time) و زمان تکت (Takt Time) هر دو معمولاً توسط متخصصان  برنامه ریزی و ناب استفاده می‌شوند، چیزهای مختلفی را اندازه‌گیری می‌کنند بطور مثال حذف یا کاهش ضایعات، ارزیابی کار و زمان، تنظیم سرعت مناسب، مدیریت زمان، چابک سازی فرآیندها، حذف (مودا) اتلاف هایی مثل حمل و نقل، موجودی بیش از حد و...

زمان چرخه زمانی است که تیم برای تکمیل یک کار یا سفارش از ابتدا تا انتها نیاز دارد. زمان تکت زمانی است که برای تکمیل یک محصول برای برآورده کردن تقاضا لازم می‌باشد.

 به عنوان مثال، اگر مشتری هر ساعت یک محصول جدید سفارش دهد، تیم باید آن را در یک ساعت یا کمتر به پایان برساند. یعنی زمان تکت باید کمتر از یک ساعت باشد. اگر تیم کار را بیش از یک ساعت طول دهد (زمان چرخه)، آنگاه فرآیند باید ساده شود یا به حداقل برسد تا با زمان تکت همسو گردد.

اهمیت زمان چرخه:

• بهبود کارایی:
  با اندازه‌گیری و تحلیل زمان چرخه، می‌توان نقاط ضعف و گلوگاه‌های فرآیند را شناسایی و برای بهبود کارایی فرآیند تلاش کرد.
• کاهش هزینه‌ها:
  زمان چرخه طولانی می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌ها شود. با کاهش زمان چرخه، می‌توان هزینه‌های تولید، خدمات و غیره را کاهش داد.
• افزایش رضایت مشتری:
  زمان چرخه کوتاه‌تر به معنای ارائه سریع‌تر محصولات و خدمات به مشتریان است که می‌تواند منجر به افزایش رضایت مشتری شود.

مردم همچنین اصطلاحات زمان چرخه و زمان انجام (Lead Time) را که هر دو معیارهای ناب هستند، اشتباه می‌گیرند. زمان انجام زمانی است که برای انجام سفارش مشتری لازم می‌باشد. همانطور که قبلاً اشاره کردیم، زمان چرخه زمانی است که یک تیم برای تکمیل یک کار نیاز دارد.

به عنوان مثال، اگر تکمیل یک سفارش مشتری تنها پنج ساعت طول بکشد اما تیم در عوض به شش ساعت نیاز داشته باشد، باید جدول زمانی خود را برای برآورده کردن تقاضای مشتری تنظیم کند (زمان تکت).

تفاوت زمان چرخه (Cycle Time) با زمان انجام/تهیه (Lead Time)

زمان چرخه با زمان انجام (Lead Time) تفاوت دارد. زمان انجام به مدت زمانی اشاره دارد که از لحظه ثبت سفارش تا دریافت محصول یا خدمات توسط مشتری طول می‌کشد. در واقع، زمان انجام شامل زمان انتظار برای شروع کار (زمان چرخه) و همچنین زمان آماده‌سازی، پردازش و ارسال سفارش است.

در شکل زیر خیلی دقیق این مفهوم مشخص شده است:

هنوز مطمئن نیستید که تفاوت بین زمان تکت، زمان چرخه و زمان انجام چیست؟ در اینجا یک خلاصه مفید برای درک بهتر آورده‌ایم:

• زمان تکت = به طور کلی چه مدت طول می‌کشد تا تقاضای مشتری برآورده شود.
• زمان چرخه = چه مدت طول می‌کشد تا تیم یک سفارش یا پروژه را تکمیل کند.
• زمان انجام = چه مدت طول می‌کشد تا سفارش یک مشتری انجام شود.

تفاوت اصلی بین زمان تکت و زمان چرخه:

• زمان تکت بر اساس تقاضای مشتری تعریف می‌شود، در حالی که زمان چرخه بر اساس فرآیند تولید داخلی است.
• زمان تکت یک هدف است، در حالی که زمان چرخه یک واقعیت است.
• هدف نهایی این است که زمان چرخه تا حد امکان به زمان تکت نزدیک شود تا تولید کارآمد و به موقع باشد.

وقتی زمان تکت به بالانس کردن خط و فرآیندها کمک میکنه:

برگرفته از :

دوره آموزشی برنامه ریزی و مدیریت تولید مهندس بهمنی (کلیک کنید)

کتاب مدیریت تولید به شیوه تویوتا نویسنده بهمنی (کلیک کنید)